Зборы
ЗБОР - ВЫШШЫ ОРГАН
Піянерскага самакіравання
“Якая яшчэ іншая інстанцыя ў структуры піянерскага самакіравання мае такія шырокія правы, як піянерскі збор?
Дзе яшчэ прадстаўляюцца такія магчымасці для маральнай самаацэнкі асобы і для адзнакі яе з боку калектыва?”
На жаль, у практыцы яшчэ сустракаецца і такое: у атрадзе праходзіць па плане піянерскі збор, а ў змесце яго - літаратурна-музычная кампазіцыя, выступленні гасцей, у лепшым выпадку - справаздача савета атрада. І ніводнага выступлення піянераў са звёнаў, ні слова аб нявырашаных задачах, а часта нават няма рашэння. І таму мы даем методыку правядзення атрадных піянерскіх збораў.
Чаму збор з'яўляецца найвышэйшым органам піянерскага самакіравання?
На зборы зацвярджаецца план працы, вызначаюцца задачы, абіраюцца калектыўныя органы самакіравання, ацэньваецца дзейнасць усяго калектыва і асобных піянераў. Толькі на зборы адбываецца прыём новых чальцоў у арганізацыю і ў выпадку крайняй неабходнасці - выключэнне з яе шэрагаў. Рашэнне збору - закон для кожнага члена піянерскага калектыву.
Чым піянерскі збор адрозніваецца ад іншых формаў працы:
- ён прымае рашэнне;
- на зборы абавязкова прысутнасць усіх піянераў атрада;
- на зборы выконваюцца піянерскія рытуалы. выкарыстоўваюцца сімвалы;
- збор павінен быць вынікам дзейнасці ўсяго атрада ці стартам новых піянерскіх спраў.
Збор не можа быць самамэтай. Яго змест-абмеркаванне пытанняў жыцця піянерскага атрада. Гаспадары на зборы - самі хлопцы. Яны вядуць яго, выступаюць на ім, выпрацоўваюць і прымаюць рашэнні. Ніхто з дарослых. нават важаты, не мае права адмяніць рашэнне, прынятае большасцю піянераў. Задача важатага і педагога - дапамагчы дзецям добра падрыхтавацца да збору і прыняць правільнае рашэнне.
Зборы бываюць розныя. Якія?
Збор "Нараджэнне атрада" (арганізацыйны) - гэта першы збор у жыцці піянерскага атрада, праходзіць у 3-м класе. Ён патрабуе асаблівай увагі важатых і педагогаў. Рыхтуюць яго старэйшыя піянеры і атрадныя важатыя з дапамогай старэйшага піянерскага важатага і класнага кіраўніка. Збор вырашае такія пытанні:
1. Выбары органаў самакіравання.
2. Сцвярджэнне дэвізу, эмблемы, песні і гаворкі атрада. Піянеры могуць прыняць рашэнне (па прыкладзе сваіх шэфаў-старэйшых піянераў) дамагацца права прысваення ганаровага імя атраду.
Як зрабіць збор цікавым? Запрасіце ў госці шэфаў, настаўнікаў, бацькоў. Няхай хтосьці з іх пасля таго, як пройдзе лінейка, пачне збор, кароткім аповедам пра гісторыю збораў, а старэйшыя піянеры падрыхтуюць слайд-фільм, які будзе суправаджаць аповяд.
Затым атрадны важаты распавядае аб задачах першага збору (знаёміць з пытаннямі, якія будуць абмяркоўваць рабяты). Рабяты сцвярджаюць пытанні збору і прыступаюць да выбараў старшыні і чальца рады атрада. звеннявых. флангавага, гарніста, бубнача, рэдактара насценнай газеты. Тут вельмі важная роля піянерскага важатага. Для таго, каб хлопцы выбралі ў піянерскі актыў тых піянераў, якія карыстаюцца заслужанай павагай у класе і змогуць кіраваць калектывам, які вядзе збору (гэта звычайна атрадны важаты) неабходна перад выбарам кожнага са спісу абіраемых на зборы актывістаў пазнаёміць хлопцаў з яго правамі і абавязкамі.
У ВДЦ "Арляня" дзецям, абраным у актыў, уручаюцца запісныя кніжкі, аформленыя важатым або папярэднім актывам. На першай старонцы яе - пералік абавязкаў і пажаданні старэйшых піянераў. Тутака ж можна ўручыць рабятам і знакі адрознення. Або правесці ўрачыстую атрадную (ці дружынную) лінейку, дзе разам са знакамі адрознення ўручыць сцяг сцягавому атраду, гарністу і барабаншчыку - горан і барабан.
І не забудзьцеся аб гульнявых паўзах паміж абмеркаваннем пытанняў, канцэртах-сюрпрызах важатых і шэфаў, падарунках.
І апошняе. Важна, каб правядзенне збору, прысвечанага нараджэнню атрада, стала традыцыяй, штогод ён праводзіўся б як агляд дасягненняў усяго калектыва і кожнага піянера.
СПРАВАЗДАЧНА-ВЫБАРНЫЯ ЗБОРЫ
Па рашэнні абласнога савета піянерскай арганізацыі справаздачы і выбары ў піянерскай арганізацыі праводзяцца штогод у красавіку - траўні. У атрадах 3-4-х класаў можна правесці яшчэ адзін справаздачна-выбарны збор - у снежні.
У пачатку красавіка праходзяць зборы звёнаў. На іх члены звяна абмяркоўваюць пытанні:
- вынікі работы звяна (справаздача звеннявага): аб калектыўнай дзейнасці звяна, канкрэтная размова аб кожным піянеры, яго ўдзеле ў справах звяна і атрада на маршы, выкананні індывідуальных піянерскіх даручэнняў, аб асабістых якасцях кожнага; выбару звеннявага;
- вызначэнне кандыдатур у члены савета атрада і дружыны.
Часткі збору:
- Лінейка гатоўнасці да збору.
- Справаздача рады атрада.
- Абмеркаванне справаздачы (выступленні рабят, гасцей).
- Сцвярджэнне адзнакі дзейнасці рады атрада.
- Выбары рады атрада.
- Заключная частка збору (прыняцце рашэння, зварот важатага з заклікам, песні).
Што павінны зрабіць чальцы рады атрада падчас падрыхтоўкі?
1. Правесці анкетаванне ў атрадзе. Гэта можна зрабіць падчас наведвання збораў звёнаў. Мэта анкеты - аналіз дзейнасці калектыву.
Парайце хлопцам уключыць такія пытанні: "Што карыснага зрабіў ты для атрада і дружыны?", "Што табе больш за ўсё спадабалася ў дзейнасці вашага атрада?", "Што, па-твойму, мы паспелі зрабіць у гэтым годзе?", "Чым запомнілася табе праца рады атрада?".
2. Падрыхтаваць выставу аб выніках работы атрада і звёнаў на працягу года: альбомы, газеты, справаздачы, рапарты, фотамантажы.
3. Падрыхтаваць і аформіць месца правядзення збору. Яго можна правесці ў зале баявой славы.
4. Запрасіць на збор старэйшых сяброў атрада, сваіх падшэфных малодшых піянераў.
5. Падрыхтаваць справаздачу рады атрада.
Справаздача павінна адлюстраваць усе бакі дзейнасці атрада. І для гэтага кожнаму звяну даецца заданне падрыхтаваць справаздачу аб рабоце па адным з напрамкаў (праца, спорт, шэфская работа і г.д.). Дамагайцеся ад рабят творчага падыходу да справаздачы і збору.
ТЭМАТЫЧНЫЯ ЗБОРЫ
Пры планаванні такіх збораў важна памятаць, што збор павінен сфарміраваць грамадскую думку па гэтым пытанні, выпрацаваць правільнае ўяўленне рабят аб гэтай тэме.
Складовыя часткі збору:
- лінейка гатоўнасці да збору,
- размова па пытаннях збору,
- рашэнне збору.
У ходзе тэматычных збораў шырока выкарыстоўваюцца выступленні гасцей збору, г.зн. усё тое, што дапаможа дзецям выпрацаваць правільнае ўяўленне аб дадзенай тэме.
ЗБОР ПА ТРАДЫЦЫЙНЫМ НАРУЧЭННІ
Такі збор праводзіцца ў шматлікіх атрадах, якія на змену ўзялі на сябе выкананне які-небудзь важнай справы для дружыны: выпуск сцянных ці радыёгазет, працу ў музеі, прыкладная творчасць і т.д. Падобныя зборы ў школах могуць праводзіцца ў зводных атрадах, якія ствараюцца па інтарэсах: атрадах ЮДП, ЮІД, юных маракоў, юных сяброў міліцыі, піянерскіх флатылій, юных сяброў пагранічнікаў.
Мэта такога збору - вызначыць перспектыву дзейнасці атрада, абмеркаваць пытанні, звязаныя з выкананнем розных заданняў, падвесці вынікі працы.
Экстранны збор - збор "ПП"
Гэты збор па трывозе, па гарачых слядах падзеі. Склікаецца ў выпадку неабходнасці вырашыць якое-небудзь важнае пытанне, прыняць тэрміновае рашэнне.
Галоўная задача збору — высветліць стаўленне кожнага да ўзніклага пытання, стварыць грамадскую думку, прыняць калектыўнае рашэнне.
Збор развітання з атрадам
Мэта збору - падвесці вынікі дзейнасці атрада. Рабяты павінны атрымаць грамадскае прызнанне сваёй дзейнасці. І таму ў змест збору трэба ўключыць:
- абмеркаванне пытання “Чым памятныя табе гады піянерскага жыцця? Што зрабіў ты ў піянерскім атрадзе?”;
- рашэнне рады дружыны (аб добрых справах, аб узнагароджанні лепшых піянераў);
- выступленні гасцей (шэфаў, бацькоў, малодшых піянераў).
Дзеці і госці знаёмяцца з выставай, якая расказвае аб справах атрада. Тут - дзённікі, данясенні чырвоных следапытаў, вымпелы і граматы, перапіска атрада і творчыя работы дзяцей. Сканчаецца збор лінейкай, на якой піянерскія атрыбуты перадаюцца радзе дружыны або нядаўна створанаму атраду.
КАБ ЗБОР прайшоў цікава
Каб збор стаў цікавым і змястоўным, шмат чаму мог навучыць рабят і яны маглі праводзіць яго самастойна, жадаем пазнаёміць вас з асноўнымі элементамі любога збору. якія паслядоўна чаргуюцца паміж сабой.
1-ы элемент збору Прывітанне
Любая справа мае свой пачатак. Ёсць яно і ў зборы. У кожнага калектыва хлопчыкаў і дзяўчынак яно можа стаць сваім, непадобным на іншыя. У кагосьці гэта арляцкае кола і агульная песьня, у кагосьці невялікая арганізацыйная лінейка, дзе аб'яўляюць асноўныя справы. А магчыма іншае прывітанне, якое прынята паміж рабятамі. Па часе займае 3-5 хвілін. Прывітанне павінна стварыць настрой і праверыць гатоўнасць хлопцаў да збору.
2-гі элемент Гульні на ўвагу (5-7 хвілін)
З дапамогай такіх гульняў можна развіваць у рабят многія рысы характару, напрыклад, лагічнае мысленне, кемлівасць, глядзельную памяць, рэакцыю, уяўленне, слых і г.д. Добра падабраная гульня спрыяе атрыманню новых ведаў у розных абласцях. Для некаторых гэта магчымасць праявы сваіх здольнасцяў, самасцвярджэння.
3-ці элемент Гутарка важатага (7-10 хвілін)
Размова, якую павядзе настаўнік з хлопцамі, павінна дапамагчы хлопцам адказаць на многія пытанні, якія хвалююць іх. Магчыма, гэта размова аб сяброўстве і сябрах, аб нашых жаданнях і пачуцці абавязку, аб подзвігу і людзях, якія іх здзяйсняюць, аб жывёлах і прыродзе і г.д. Тэмы гутарак будуць розныя. Але пра што б ні казаў важаты з рабятамі, усё павінна быць зразумела, проста і даступна.
4-ы элемент - Практычныя навыкі (10-15 хвілін)
Тут хлопцы разам з важатым авалодваюць новымі ўменнямі і навыкамі, атрымліваюць розныя спецыяльнасці, неабходныя не толькі ў паходзе, але і дома ў быце. Яны могуць стаць карыснымі для чалавека і несці дабро іншым.
5-ы элемент - Асноўная частка збору (15-20 хвілін)
У залежнасці ад збору гэта частка можа быць рознай — ці сустрэча з цікавым чалавекам, які прыйдзе ў госці да хлопцаў, ці знаёмства з рознымі праграмамі дзейнасці піянерскіх калектываў, а можа быць удзел у віктарыне ці нейкім вясёлым спартовым змаганні, альбо выкананне заданняў, якія можа даць звяну важаты ці рада атрада, падрыхтоўка.
6-ы элемент - Гульні, забавы, песні, танцы (10-15 хвілін)
Пасля сур'ёзнай гутаркі, абмеркаванні трэба крышачку адпачыць — пагуляць, пацешыцца ці ўсім разам праспяваць песню, развучыць новы танец.
7-ы элемент - Кола рады і развітання (5-10 хвілін)
Кола рады — гэта перш за ўсё адкрытая дзелавая, самакрытычная размова ў звяне, выступленне кожнага з хлопцаў. Гэта аналіз - абмеркаванне праведзенага, вызначэнне перад сабой задач на будучыню. Гэта размова, калі вы навучыцеся самі падводзіць вынікі зробленаму, даваць ацэнку справам і ўчынкам, навучыцеся пераканана выказваць сваё меркаванне. Але круг парада — гэта і абмеркаванне маючай адбыцца справы, што дапаможа дзецям убачыць прычыны поспеху або няўдачы справы, пазбегнуць памылак.
Развітанне ў звяне займае крыху часу. Недзе гэта арляцкае кола і абавязкова агульная песьня і гаворка, недзе апошняе пажаданне важатага, а недзе — “іскрынка”. Але абавязкова напамін пра наступную сустрэчу, час і месца.
ПЫТАННІ ДЛЯ АНАЛІЗУ Піянерскага збору
- Тэма збору, яго мэтавая ўстаноўка. Іх адпаведнасць мэтам выхавання, інтарэсам і запытам піянераў, выхаваўчым задачам, якія стаяць перад піянерскім калектывам.
- Падрыхтоўка да збору. Якія практычныя справы былі выкананы піянерамі ў працэсе падрыхтоўкі да збору, наколькі актыўна ўдзельнічалі ў падрыхтоўцы да збору звёна і кожны піянер.
- Змест збору. Чым займаліся, што рабілі піянеры падчас збору? Наколькі матэрыял збору адказваў задачам, зместу выхавання і методыцы працы піянерскай арганізацыі, яго ўзровень, даступнасць, маляўнічае афармленне, элементы рамантыкі.
- Арганізацыя збору і абстаноўка, у якой ён праходзіў. Лінейка, здача рапартаў, захаванне піянерскіх традыцый, рытуалаў, асобныя элементы збору, іх паслядоўнасць.
- Ініцыятыва, самастойнасць піянераў, іх дачыненне да збору. Наколькі жвава праходзіў збор. Зацікаўленасць, актыўнасць піянераў на зборы.
- Роля атраднага важатага і старшыні рады атрада ў падрыхтоўцы і правядзенні збору. Роля класнага кіраўніка. Наколькі правільна і тактоўна былі яго паводзіны, ці не дапускаў ён падмены актывістаў.
- Падвядзенне вынікаў збору ў атрадзе і пастаноўка новых задач піянерскай працы (вылучэнне перспектыўных новых піянерскіх спраў).
- Ацэнка педагагічнай рэзультатыўнасці праведзенага збору.
- Высновы і прапановы.
1. "Гульні, у якія мы гуляем"
1 этап: "Выбар" (гульня разлічана на 20 чалавек). Перад важатымі раскладзены карткі з назвамі:
- гульня-зносіны
- гульня-канфлікт
- гульня-міласэрнасць
- гульня-абмен
- гульня-фантазія
Кожная картка ў 4-х экзэмплярах. Важатыя выцягваюць адну картку і аб'ядноўваюцца ў чацвёркі.
2 этап: "Ролі". У чацвёрках важатыя размяркоўваюць паміж сабой ролі:
а) іміджмэйкер гульні (ён прыдумляе з дзецьмі рэкламу гульні);
б) аналітык гульні (аналізуе ход гульні);
в) майстар гульні (праводзіць гульню);
г) ідэолаг гульні (вызначае мэту, інструментарый, характар гульні).
3 этап: "Заданне". Кожная чацвёрка ў дадатак да карткі з назвай гульні атрымлівае 2 карткі-падказкі. Гэтыя падказкі яны павінны ўключыць у змест гульні, якую яны павінны прыдумаць і правесці.
Карткі падказкі:
- пошук
- чалавек
- бег
- катрынка
- энергія
- песня
- творчасць
- калейдаскоп
4 этап. "Мазгавы штурм". Унутры чацвёрак ідзе абмеркаванне па стварэнні новай гульні.
2. Гульня - справа сур'ёзнае ці не?
1 этап: "Выбар".
Перад важатымі раскладзены карткі з парнымі назвамі самых вядомых дзіцячых гульняў.
Прычым картак: "коткі - мышкі", "Казакі - разбойнікі", "я садоўнікам нарадзіўся", "цішэй едзеш - далей будзеш", "зламаны тэлефон".
Важатыя выцягваюць адну картку і аб'ядноўваюцца ў пары па аднайменных гульнях.
2 этап: "Штурм - хвіліна". Важатыя ў парах высвятляюць правілы гульні. Яны за больш дакладнай інфармацыяй могуць звяртацца да дзяцей-кансультантаў.
3 этап: "Прадстаўленне". Важатыя тлумачаць і праводзяць гульню з новымі правіламі.
Дадатак:
1) паміж 2-м і 3-м этапам для дзяцей-гледачоў можна правесці гульнявы брэйн-рынг;
2) можна выбраць дзіцячае журы, якое, выкарыстоўваючы крытэры адзнакі, вызначаюць пераможцу;
3) прапанаваныя крытэры адзнакі:
арганізаванасць важатых пры тлумачэнні і правядзенні гульняў.
3. Студыя стварэння масавых праектаў
1 этап: "Выбар ролевай пазіцыі". Гульня разлічана на агульную колькасць удзельнікаў - 30.
Задача: абраць кожнаму гульцу адну ролевую пазіцыю.
Пазіцыі: Тлумачэнні:
- Лідэр Ролі загадзя не расшыфроўваліся
- Памочнік Кожны працуе на гэтым этапе
- Арганізатар канфідэнцыйна.
- Дарадца
- Аўтар
- Скептык
- Майстар
2 этап: "Прайграванне роляў". На сцэну выклікаюцца людзі, якія заявілі сябе ў вызначанай ролевай пазіцыі, і праз выкананне задання даказваюць, што яны могуць гуляць ролю.
Заданні для ролевых пазіцый (прыклады)
Лідэр: Адлюстраваць гадзіннік з зязюляй, будынак Арлоўскага ўніверсітэта, першы салют.
Памочнікі: Перадаць гледачам жэстамі інфармацыю, якую паведаміў вядучы (“Зламаны тэлефон”).
Арганізатары: Правесці гульню з залай або пабудаваць з сябе літары "А", "Я", "Да".
Дарадцы: Даць параду чалавеку, у якога:
- дрэнны настрой;
- скралі чамадан.
Гледачы: Адлюстраваць праз пантаміму чалавечыя эмоцыі: захапленне, смутак, здзіўленне.
Аўтары: Скласці аповяд па ланцужку. выкарыстоўваючы серыю каляровых карцінак.
Скептыкі: Знайсці антонімы да слоў: белы, хлусня, разумны, жанчына.
Майстар: Назваць тры:
- тэлевізійныя перадачы;
- Арлоўскія газеты;
- вуліца г. Арла.
Тлумачэнні:
- Вядучы па ходзе гульні не дае ніякіх рэкамендацый. Дзейнічае прынцып: "Усім за ўсё дзякуй!"
- У вызначанай ролевай пазіцыі могуць заявіць аб сабе толькі адзін чалавек, некалькі чалавек. а можа здарыцца, сто і ніводнага.
- Калі вядучы праводзіць навучальную студыю па стварэнні масавых праектаў, то ён праводзіць аналіз кожнага этапа гульні. У нашым выпадку мы гэта не разглядаем.
3 этап: "Выбар каманды". Зыходзячы з канкрэтнай колькасці ўдзельнікаў, на выбар каманды накладваюцца наступныя ўмовы:
- У камандзе не павінна быць больш за 5 чалавек.
- У камандзе не павінна быць больш за 2 цёзкі.
- У камандзе не павінны больш за 2 разы паўтарацца ролевыя пазіцыі.
Пасля вызначэння колькасць удзельнікаў у камандах пераходзім да 4 этапу, не аналізуючы 3 этап.
4 этап: "Распрацоўка праекта".
Усім прапануецца дакладная структура стварэння любога праекта:
- Ідэя
- Мэта
- Умовы
- Удзельнікі
- Сістэма дзеянняў
- Канчатковы вынік
- Аналіз
І тэма, над якой усім камандам трэба працаваць, напрыклад, стварэнне праекта абласной піянерскай акцыі "Дарогаю дабра". Камандам даецца пэўны час на стварэнне праекта (не менш за 15-20 хвілін), а ў аснову свайго праекта яны закладваюць дакладную структуру.
5 этап: "Абарона праекта". Дакладчык ад кожнай каманды прадстаўляе свой парэт іншым камандам.
6 этап: "Ацэнка". Вызначэнне лепшага праекта, выкарыстоўваючы любыя з ніжэйпрыведзеных метадаў ацэнкі:
- Адкрытае галасаванне.
- Стварэнне незалежнага журы, якое і вызначае пераможцу.
- Метад крос-аналізу. Магчыма прыняць усе праекты, узяўшы з кожнага самае цікавае і важнае.
Рашэнні піянерскага збору
Рашэнні піянерскага збору атрада імя Марата Казея
Рашэнне № 1
збору піянерскага атрада
імя Марата Казея
ад "11" верасня 2023 г.
Прысутнічалі
7 піянераў піянерскага атрада імя Марата Казея
Парадак дня.
- Справаздача аб праведзенай рабоце за 2022/2023 навучальны год
- Абмеркаванне і зацвярджэнне плана працы піянерскага атрада на 2023/2024 навучальны год.
- Выбары актыву атрада
1.Слухалі:
Камандзіра піянерскага атрада імя Марата Казея Кугатаву Вераніку, якая зачытала справаздачу аб праведзенай працы за 2022/2023 навучальны год.
Вырашылі
Лічыць працу піянерскага атрада за 2022/2023 навучальны год здавальняючай.
Галасавалі "за" 7, "супраць" 0, "устрымаліся" 0.
Рашэнні піянерскага збору атрада імя Зінаіды Партновай
Рашэнне № 1
збору піянерскага атрада
імя Зінаіды Партновай
ад "11" верасня 2023 г.
Прысутнічалі
8 піянераў піянерскага атрада імя Зінаіды Партновай
Парадак дня.
- Справаздача аб праведзенай рабоце за 2022/2023 навучальны год
- Абмеркаванне і зацвярджэнне плана працы піянерскага атрада на 2023/2024 навучальны год.
- Выбары актыву атрада
1.Слухалі:
Камандзіра піянерскага атрада імя Зінаіды Партновай Ігнацьеву Кацярыну, якая зачытала справаздачу аб праведзенай працы за 2022/2023 навучальны год.
Вырашылі
Лічыць працу піянерскага атрада за 2022/2023 навучальны год здавальняючай.
Галасавалі "за" 8, "супраць" 0, "устрымаліся" 0.
Сімволіка
Гісторыя піянерскага руху
Каляндар традыцыйных піянерскіх дат
Піянерскія легенды
Легенда аб кастрычніку
... У далёкія-далёкія таямнічыя часы жылі такія ж дзеці як вы - адважныя, адважныя і цікаўныя. Яны жылі ў цудоўнай краіне сярод зялёных лясоў, сініх азёр і рэк. Адно ў іх было дрэнна - яны не маглі пакідаць свой горад, таму што дарог яшчэ не было, толькі рэдкія сцяжынкі, якія не сыходзілі далей знаёмага лесу. І ніякіх знакаў, якія вялі б дадому, не было…
Але аднойчы восенню, у кастрычніку, калі зоркі на небе самыя высокія, начное сіняе неба прачарціла падаючая зорка. Яна была зусім маленькая і ўпала проста ў горад, на адну з плошчаў. Цікаўныя і адважныя жыхары са здзіўленнем разглядалі зорачку, якая ззяла цёплым яркім залацістым святлом. Гэтае святло асвятляла ўвесь горад і яркім промнем біла ў начное неба. Мінула шмат часу, жыхары абвыклі да начнога зорнага святла, а зорка за гэты час ні крышачкі не згасла.
І тады адважныя і цікаўныя дзеці горада вырашылі адправіцца ў вандраванне ў нябачаныя землі. Яны разбіліся на некалькі атрадаў, і пайшлі кожны ў свой бок свету. Кожны вечар яны азіраліся назад і бачылі над верхавінамі дрэў прамень зорачкі, якая свяцілася таксама ярка, як раней. Іх падарожжы доўжылася шмат дзён. Яны сустракалі на шляхі небяспечныя выпрабаванні, таямніцы, загадкі, прыгоды і, вядома, новых сяброў. У дарозе яны вучыліся пазнаваць свет вакол сябе праз свае ўласныя справы. А вярталіся яны ў свой горад на свет зоркі, і тады расказвалі іншым дзецям цікавыя гісторыі пра далёкія краіны, і новыя атрады маленькіх храбрацоў адпраўляліся ў цудоўныя экспедыцыі.
Шмат гадоў праз зорка пачала згасаць. Згаслая зорка стала сімвалам пачатку ўсіх дарог, якія да таго часу праклалі жыхары горада зусім краіны свету, а адважных адважных дзяцей - акцябратамі.
Кастрычнік - гэта маленькі смелы першаадкрывальнік. Ён гатовы ісці па новых дарогах і даведвацца шмат новага, спраўляцца з цяжкасцямі, удзельнічаць у прыгодах. Яго жыццё поўнае цікавых сустрэч, добрых спраў і адкрыццяў!
Правілы акцябрат
Мы вясёлыя хлопцы,
Мы хлопцы акцябраты.
Мы актыўныя хлопцы,
Таму што акцябраты!
Усе абвыклі мы да парадку
Раніцай які робіцца зарадку
І хочам заўсёды «10»
На ўроках атрымліваць.
Мы руплівыя хлопцы,
Мы хлопцы акцябраты
Толькі тых, хто любіць працу
Акцябратамі клічуць
Мы праўдзівыя хлопцы
Старэйшых усіх мы паважаем,
Ніколі, нідзе, ні ў чым
Мы сяброў не падвядзем!
Мы чытаем і лічым,
На месяц злятаць марым.
Будзем моцна мы сябраваць
І краіне роднай служыць.
Мы вясёлыя хлопцы,
Мы хлопцы акцябраты
Нашы песні, танцы, смех
Дзелім пароўну на ўсіх!
Пунсовы гальштук
У адной самай звычайнай краіне жыў вельмі добры хлопчык. Ён не цярпеў несправядлівасці і хлусні. Навакольныя яго людзі дзівіліся, як яму хапае сіл дапамагаць дарослым і малым і пры гэтым сачыць за чысцінёй навакольнай прыроды. Хлопчык не адчуваў стомленасці, імкнучыся рабіць свет вакол сябе лепшым. Гультаяватыя людзі не хацелі далучацца да яго добрых спраў і таму часам абмяжоўвалі свабоду хлопчыка. Аднойчы хлопчык стаяў на беразе мора і глядзеў на вольных чаек, якім ніхто і нішто не перашкаджала. Яго высакароднае сэрца адчула сілу Вялікага Сонца - Свяціла зямнога. Яно не магло не дапамагчы хлопчыку ў яго волі быць мацнейшым і вальнейшым, а галоўнае - не аднаму працягваць сеяць вечнае, добрае. І тады, па загадзе Сонца, на плечы хлопчыка апусцілася чайка, асветленая пунсовымі прамянямі ўзыходзячага Сонца, і надзяліла яго цудоўнай магічнай сілай. Дзякуючы пунсоваму знаку - гальштуку на плячах хлопчыка яго заўважылі аднадумцы, і яшчэ вельмі шмат добрых людзей далучыліся да яго. З таго часу гэты хлопчык і тыя, хто да яго далучыліся сталі звацца піянерамі - людзьмі з вялікім сэрцам і добрымі справамі.
ЛЕГЕНДА ПРА ГАЛСТУК
Даўным-даўно ў адной краіне жылі вельмі добрыя людзі. Яны прыносілі ўсім людзям радасць, дарылі дабро, заўсёды першымі прыходзілі туды, дзе здаралася няшчасце. І калі яны зразумелі, што ўсе навокал сталі шчаслівыя, то селі не карабель і вырашылі плыць у іншыя краіны, дапамагаць іншым людзям. А каб іх паўсюль даведваліся, сімвалам дабра і шчасця яны выбралі пунсовыя ветразі. І з таго часу людзі сталі чакаць пунсовыя ветразі. Кожную раніцу досвіткам на гарызонце з'яўляўся ветразь надзеі.
Але аднойчы на моры выліўся вялікі шторм. Цэлую ноч бушавала стыхія. Карабель, як трэску, насіла па хвалях. А на раніцу, калі шторм сціх і з'явілася сонца, жыхары, як звычайна, выйшлі на бераг сустракаць пунсовыя ветразі. Але гарызонт быў чысты. І толькі хвалі вынеслі на бераг сарваныя з мачтаў хусткі. Людзі сталі насіць іх на шыі як сімвал надзеі, шчасця, веры і дабра. І людзі ў чырвоных гальштуках сталі як бы часткай гэтага карабля, і паўсюль, дзе б яны ні з'яўляліся, дапамагалі навакольным, прыносілі дабро і справядлівасць.
ТАК БЫЛО!
Аднойчы на беразе ракі сабралася шмат дзяцей. Яны назіралі жудаснае відовішча - танула дзяўчынка. Ніхто не вырашаўся ёй дапамагчы (справа была ўвосень - вада была лядоўня, і большасць дзяцей не ўмелі плаваць).
Але тут з натоўпу выбег хлопец і, не разважаючы, кінуўся ёй на дапамогу. Маленькія хлопцы з захапленнем глядзелі на героя. Пасля таго, як хлопец выратаваў дзяўчынку, ён схаваўся ў невядомым напрамку, і ніхто не ведаў яго імя. Калі ўсе пачалі разыходзіцца, хлопцы ўбачылі чырвоны шалік. Усе пачалі пытацца адзін у аднаго: «Чый гэта шалік?» і тады ўсе зразумелі, што шалік выратавальніка. І маленькія хлопцы вельмі захацелі быць на яго падобнымі. Яны вырашылі разарваць яго шалік на трыкутнікі і сталі насіць яго, каб быць такімі ж смелымі, моцнымі і мужнымі.
ЛЕГЕНДА ПРА ТВОРЦА І МАЛЕНЬКАГА ЧАЛАВЕКА
Было гэта на пачатку жыцця... сядзеў на вяршыні гары вялікі Творца і глядзеў уніз на Зямлю. Было яму вельмі сумна. Што ж я зрабіў не так? Чаму яны так ненавідзяць адзін аднаго? Чаму яны ваююць, чаму не думаюць пра гэтыя лясы, моры, чыстае неба? Хіба нельга жыць свабодна і проста, любіць людзей і жывёл, радавацца сонцу і вясне? А я ж аддаў ім усё, што мог, і наказаў усё, што ведаў. Але яны працягваюць забіваць адзін аднаго… яны забыліся, навошта з'явіліся на Зямлю… Што ж мне рабіць?
І раптам Творца ўбачыў, як на гару спрытна караскаецца Маленькі Чалавек. Трэба ж які малады і які настойлівы! Твар адкрыты, сур'ёзны, а вочы добрыя-добрыя.
- Куды ты спяшаешся, Чалавек?
- Дапамагчы табе, о Вялікі!
Творца працягнуў яму руку і дапамог узлезці.
- Што ж ты мне скажаш?
- О Вялікі! Навучы кожнага чалавека бачыць у іншым роўнага, навучы кахаць іншага, як самога сябе, і навучы адказваць і за сябе, і за ўсю планету адразу.
– Вучыў, – уздыхнуў Творца, – а паглядзі ўніз – бачыш, усё па-старому…
Тады Маленькі Чалавек падышоў бліжэй і нешта прашаптаў Творцы на вуха. І твар Вялікага праясніўся, і ён прыняў рашэнне:
- Я дам гэтай планеце яшчэ адзін шанц!
А Чалавек паспяшаўся назад.
- Чакай! Куды ты спяшаешся? Як цябе клічуць?
- Некалі мне, о Вялікі! Там, ля вогнішча чакаюць мяне дзеці! А імя маё - ВАЖАТЫ!
ЛЕГЕНДА Аб ПРАВАЙ ПАДНЯТАЙ РУКЕ
Вядомы ўсім закон правай паднятай рукі раней быў звычайным правілам вядзення збору. Пазней узнікла неабходнасць выкарыстоўваць яго значна часцей і ў паўсядзённым жыцці атрада, калі тых, хто разшумеўся, спрачаўся, магла спыніць паднятая рука чалавека, гатовага сказаць важнае, неабходнае ўсім.
Гэты закон мае цікавую легенду, якая тлумачыць значнасць гэтага простага жэсту. Паслухайце яе.
У старажытныя часы варагавалі паміж сабой суседнія плямёны. Канца варожасці не было, а сілы ўжо скончыліся. Тады стары, мудры чалавек аднаго з плямёнаў, убелены сівізной, навучаны суровым жыццём, вырашыў пакласці канец міжусобіцы. Ён адправіўся ў табар ворага з ганарліва паднятай галавой і паднятай дагары рукой, выстаўляючы далонь на агляд суперніку. Трэба заўважыць, што самай вялікай ганьбай ваяроў таго часу была рана ў далоні. Яна азначала, што воін абараняўся, абараняўся, прыкрываўся рукамі ад нападаючага, замест таго каб смела і напорыста ўрывацца ў гушчу бою. Стары ваяр свядома выракаў сябе на ганьбу, выстаўляючы далонь для ўдару. Але ні адна страла не вылецела з табара суперніка. Там усвядомілі: паднятая рука старога азначае нешта вельмі важнае, з чым ён ідзе да суперніка. Стары здолеў заключыць перамір'е, дабіцца цішыні і спакою. А жэст паднятай рукі (ці адкрытай далоні) стаў азначаць: "прашу мяне выслухаць".
ЛЕГЕНДА ПРА ГІТАР
Жылі на свеце бяздомныя, але вельмі таленавітыя людзі. Не было ў іх ні грошай, ні даху над галавой. У адзін з хмурных восеньскіх вечароў ім надакучыла блукаць па зямлі і яны вырашылі падарожнічаць па моры. Пабудавалі карабель і адправіліся ў дарогу. У моры яны лавілі рыбу і прадавалі яе ў партах. Цяпер яны маглі нябедна жыць і ні пра што не клапаціцца. Але аднойчы яны не заўважылі, як пагрузіліся ў цудоўны моцны сон. Заснуў і капітан, рукі яго расціснуліся і выпусцілі штурвал. Раптам наляцела бура, і вялізная хваля захапіла суденышко. Яго аднесла на рыфы і разбіла ў трэскі. Падарожнікі ачуліся ў вадзе і ў паніцы пачалі ратавацца. Адзін з пацярпелых апынуўся на сушы раней за іншых і расклаў вогнішча, каб высушыць адзенне. І раптам убачыў, як блакітная хваля вынесла на бераг незразумелую драўляную штуковіну з металічнымі ніткамі. Чалавек хацеў ужо кінуць яе ў вогнішча, але незнарок зачын за ніткі і ... быў уражаны дзіўнай чысцінёй гуку. Гэты дзіўны і незвычайны прадмет як бы адлюстроўваў усе стыхіі: корпус - зямлю, струны - ваду, гук - паветра, а рукі, якія граюць на ім, - сам агонь. Чалавек паспрабаваў пайграць на гэтым інструменце, і ў яго атрымалася. Яго гульню пачулі астатнія вандроўцы, і ціхая музыка дапамагла знайсці ім дарогу да агню. У гэты шчаслівы вечар яны вырашылі назваць інструмент ласкавым словам "гітара". І потым, праз многія гады гітара дапамагала падарожнікам адкрываць новыя землі, краіны, гарады. Закаханым сустракацца, ворагам - мірыцца, а піянерам - яшчэ мацней сябраваць. Яны склалі пра яе розныя легенды, песні, і гітара стала часткай іх жыцця, іх сімвалам.
ЛЕГЕНДА ПЕСНЯ
Калісьці, у далёкія-далёкія часы жылі ў глухіх лясах дзіўныя, баязлівыя людзі. Яны жылі паасобку, і кожны сам для сябе здабываў ежу, адзенне, будаваў жыллё. Але вось аднойчы над лесам пранёсся страшны роў - гэта пасяліўся ў лесе крыважэрны Дзік. Змятаючы ўсё на сваім шляху, ён наводзіў жах вялізнымі ікламі на людзей. Яны забіваліся ў свае норы і пячоры і ў шалёным страху дрыжалі ўсю ноч. І не знаходзілася смельчака, які выйшаў бы на паядынак са страшным, жахлівым зверам. Але з'явіўся ў тых лясах Самотны Паляўнічы. І як заўсёды ноччу прыйшоў да людзей Дзік. І зноў грозны роў чуўся над лесам. І зноў людзі хаваліся ў свае сховішчы. І толькі Адзінокі Паляўнічы ганарліва стаў на шляху ля пачвары. Але не вытрымала дзіду Паляўнічага, зламалася. І людзі, якія нясмела выглядалі з пячор, з жахам закрычалі. І зліліся сотні галасоў у адзін працяглы, дзікі лямант. І - о цуд! Звер спыніўся. І зноў закрычалі людзі. Але зараз гэты крык адужэў і вырас. І звер бег! А людзі працягвалі крычаць. Але гэта ўжо быў не лямант роспачы, а крык радасці і перамогі! І чым больш крычалі людзі, тым больш яны чулі адно аднаго. Здзіўленнем і радасцю ззялі іх твары. Як жа гэта выдатна - зразумець і пачуць тых, хто побач! А крык рабіўся ўсё больш меладычным. Так з'явілася песня! І так яна пакахалася людзям, што яны гушчару сталі збірацца на агульную песню сустрэчы ўзыходу сонца, песня ўдалага палявання, добрага надвор'я, удалага ўраджая. З таго часу песня так і засталася жыць сярод людзей.
ЛЕГЕНДА Аб КАСТРЫНІ
Адзін чалавек вельмі кахаў дзяцей. Але дзеці сварыліся, біліся паміж сабой. І тады чалавек вырашыў сабраць усіх хлопцаў разам, каб яны пасябравалі і лепш пазналі адзін аднаго. І вось аднойчы ўвечары ён запаліў вогнішча, і хлопцы пачалі сыходзіцца да агню. Тады дзеці зразумелі, што яны - людзі, у іх ёсць агульныя думкі, жаданні, бяды і радасці. З тых часоў вогнішча лічыцца сімвалам зносін і сяброўства.
На зямлі было цёмна. А людзі хацелі святла і цяпла. І вось аднойчы іх напаткала страшнае бедства: ажылі вулканы зямлі. Шмат людзей загінула ў барацьбе са стыхіяй. На зямлі засталіся толькі самыя маладыя і цягавітыя. Але няма ліха без дабра. Гэтыя людзі здолелі прыручыць агонь. Цяпер яны кожны вечар збіраліся ля вогнішча і ўспаміналі загінуўшых братоў. І ўсё ж гэтыя людзі былі першымі, хто змог прыручыць агонь. І таму яны называлі адзін аднаго піянерамі. А вогнішча - піянерскім сімвалам поспеху людзей, якіх аб'яднаў адзін клопат.
Нашы праекты
Помнікі Асташкавіцкай зямлі расказваюць...
Конкурс "І няхай пакаленні памятаюць…"
